ÖZEL GÜVENLİK ALANINDA X-RAY CİHAZLARININ KULLANIMI
X-RAY Cihazı Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?
X-RAY Cihazları, kişilerin el bagajlarının ve bagajlarının içlerinde tehlikeli madde olup olmadığını tespit etmek amacıyla çalışan cihazlardır.
X-RAY cihazları 4 üniteden oluşur;
1- X ışını ünitesi: İncelenecek eşyanın hareketlerini sağlayan taşıyıcı bant sistemi ile donatılmıştır.
2- Ekran: Genellikle kontrol panelinin üstüne yerleştirilir. Siyah beyaz veya renkli olabilir.
3- Kontrol paneli: 1 mili ampermetre,ışık taşıyıcı,yön seçme düğmeleri,metrik görüntü büyütme düğmeleri bulunur.
4- Taşıyıcı bant (Konveyör)
X-RAY cihazları iki farklı teknoloji ile üretilmektedirler;
1- E-SCAN (Organik-İnorganik Ayrımlı): Renkli ve Siyah-Beyaz iki Monitör kullanılmaktadır. Metaller ekran üzerinde açık yeşil renkte görünür.
2- S-SCAN (Yoğunluk Taramalı): Tek Monitör kullanılmaktadır. Metaller ekran üzerinde mavi renkte görünür.
X-RAY cihazları, demir, çelik, kurşun, bakır, titanyum, krom, altın, gümüş gibi ağır maddeleri (inorganik maddeler) mavi koyu mavi rankle, daha az yoğun karışık maddeleri yeşil renkle gösterilir. Nitrojen, karbon, hidrojen, oksijen, kağıt, tekstil ürünleri, tahta ve su gibi organik maddeler turuncu yada açık kahverengi renkle gösterilir.
X-RAY Cihazı Kullanım Alanları Nelerdir?
X-RAY Cihazı, geçiş yapan kişilerin el bagajlarının kontrolünü yapmak amacı ile kullanılır. Sıklıkla havaalanlarında kullanılır. X-RAY cihazı canlı kontrolünde kullanılmaz.
X-RAY Cihazı Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
– Cihazı kullanacak kişiler cihazın özellikleri ve doğru çalıştırılması hakkında eğitilmiş olmalıdır.
– Cihazın kullanma kılavuzundaki güvenlik önlemleri bölümünde verilen hususlara uyulmalıdır.
– Cihaz X-ışını üretir konumdayken yanan ikaz lambasının ve acil durdurma düğmesinin çalışır durumda olduğundan emin olunmalıdır.
– Bagaj kontrollerinin yapılmadığı zamanlarda cihaz X-ışını üretmemelidir.
– Cihazın kurşun saçakları X-ışını üretilirken kesinlikle açılmamalıdır. Saçakların içine eller sokulmamalıdır.
– Operatörün dışındaki kişiler cihaz çalışırken uzun süre cihazın yanında durmamalıdır.
– Operatörün oturacağı yer doğrudan cihazın kurşun saçaklarını görecek şekilde konumlandırılmamalı, operatör eşyaların geçişi sırasında uzun süre saçaklar karşısında durmamalıdır.
X-RAY Cihazının Sağlık ve Emniyeti
– X-RAY cihazları, yayılan radyasyonun önlenmesi için üreticiler tarafından kurşun levha veya panellerle kaplanmış ve tünel çıkışlarına kurşun vinil perdeler konulmuştur.
– Cihazın kullanımında radyasyona bağlı olarak kullanıcılar için sağlık emniyeti alınmalı, sistem kullanıcıları için radyasyon ölçer Dozaj Gösterge Şeridi (Dozimetre) bulundurulmalıdır.
– Termolüminesans dozimetre , tüm vücudun maruz kaldığı radyasyonu ölçebilen ve yeniden kullanılabilen çeşididir.
– Dozimetre herhangi bir sebeble X-ray cihazının tüneline veya kenarına konulmaz. Herhangi birine ödünç verilmez, veya ödünç alınmaz.
– Metal parçalar veya giyeceklerin arkasına konulmaz. (Dozimetre bir güvenlik cihazı değildir.)
– Ülkemizde X-ray cihazlarının ve dozimetrelerin ölçüm ve kontrolleri Türkiye Atom Enerjisi Kurumu(TAEK) tarafından sertifikalandırılmaktadır.
– Yıllık maruziyet sınırı max. 50milisievert dir.
– Her 5 yılda bir cihaz kontrol ettirilmelidir.
– X -RAY Cihazında bant üzerine konulan bavul ve paketler arasındaki mesafe en az 50 cm olmalıdır.
– Cihazın içinden geçen gıda maddeleri ve diğer malzemeler X-ışınları ile ışınlanmaktan dolayı radyoaktif hale gelmezler ve radyolojik açıdan herhangi bir tehlike oluşturmazlar.
Özel güvenlik ile ilgili daha fazla bilgiye “Bilgi Hazinesi” sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
